Hoe reinigt u een koffiemachine? Tips voor optimale smaak en hygiëne

Om de hygiëne te waarborgen en nare bijsmaken in de koffie te voorkomen, is het essentieel om uw koffieapparatuur regelmatig en correct schoon te maken. Aan het einde van een lange werkdag kan het verleidelijk zijn om de espressomachine slechts snel door te spoelen en af te vegen, maar dit is niet voldoende voor een echt goede reiniging. Helaas blijven er na elke bereide espresso of cappuccino onopgemerkt allerlei resten achter. Hieronder vertellen we wat deze zijn en waar u op moet letten bij het schoonmaken. Dit zijn algemene stappen, dus raadpleeg vooral ook de instructies van uw specifieke apparaat.

Resten van vetten, oliën en suikers in de koffie

Koffiebonen bevatten vetten, oliën en suikers die bijdragen aan de smaak en textuur van de koffie. De vetten geven koffie zijn volle, soms kleverige mondgevoel, bekend als de body. De oliën dragen de smaak; de etherische oliën gemengd met CO₂ uit de bonen creëren het unieke aroma van de koffie. De suikers geven de natuurlijke zoetheid, die alleen opvalt bij goed bereide koffie. Dit is allemaal fantastisch, maar het laat wel resten achter in de machine.

De bonencontainer reinigen

Bovengenoemde resten blijven achter in de bonencontainer. Laat daarom de koffiebonen niet langer dan een dag in de bonencontainer van de molen zitten. Doe liever aan het eind van de dag de overgebleven koffiebonen terug in de zak of bus waar ze uit kwamen - gooi daarom de zak nooit weg - en sluit die goed af. In die verpakking zitten namelijk de originele etherische oliën. Door de bonen daar weer mee in aanraking te brengen, blijft de smaak van de koffie langer behouden.

Reinig, nadat de bonen eruit zijn gehaald, met behulp van stoom en een servet/stuk keukenpapier het vettige laagje uit de bonencontainer. Vergeet hierbij niet de deksel.

Het maalhuis reinigen

De plek waar de maalschijven zitten noemen we het maalhuis. Daar waar de uitgang zit van het maalhuis komt de koffie naar buiten. Gemalen koffie is zelden één maalfijnheid. Het bevat naast de gewone maling ook zeer fijne korrels, die met het blote oog nauwelijks zichtbaar zijn.

Deze zogeheten fines kunnen zich ophopen en daarmee het gewone maalsel tegenhouden. Hierdoor doseert de molen niet consistent en krijgt u afwijkende doorlooptijden bij de bereiding van de koffiedrank. Dit is te voorkomen voor de molen (dagelijks) uit te zuigen met een (hand)stofzuiger.

De koffie die tijdens het werken met de koffiemolen er omheen valt, kunt u makkelijk verwijderen met een (droge) kwast. Let op dat u hier geen vochtig doekje voor gebruikt. Dit zal de koffie er alleen maar mee verplaatsen.

De filterdrager reinigen

In de filterdrager bevindt zich een filterbakje met daarin de gemalen koffie. Het water passeert door het filterbakje, neemt de oliën uit de koffie mee en creëert zo het koffiebrouwsel. Wanneer men het filterbakje verwijdert, is zichtbaar hoeveel oliën achterblijven op de filterdrager. Deze oliën kunnen inbranden door de constante warmte van de zetgroep, wat een ongewenste smaak aan de koffie kan geven.

Het is aan te raden om de filterdrager regelmatig te schuren en te weken. De aangekoekte oliën kunnen eenvoudig worden verwijderd met een schuursponsje en warm water, bij voorkeur zonder zeep. Dit onderhoud dient minimaal wekelijks plaats te vinden, maar vaker is beter.

De filterdrager is uitgerust met één of twee uitlopen. Na elk gebruik blijven er gekarameliseerde suikers en oliën achter in deze uitlopen. Deze resten kunnen simpelweg worden weggespoeld met het water dat gebruikt wordt om de groep te spoelen.

Het is raadzaam om de filterdragers wekelijks een nacht lang te laten weken. Voeg hiervoor een kleine hoeveelheid reinigingsmiddel toe aan een bak met warm water en zorg ervoor dat de handvatten boven water blijven, aangezien het reinigingsmiddel het kunststof kan aantasten.

Verwijder de volgende ochtend de eerste koffiebereiding uit elke filterdrager. Dit proces helpt om de filterdrager 'op smaak te brengen', waardoor de koffie die daarna wordt bereid, beter zal smaken.

Zorgen voor schone kopjes

Op het espressoapparaat bevinden zich de kopjes. Ongeacht of ze nu omgekeerd of rechtop op het apparaat geplaatst zijn, ze verzamelen hoe dan ook vuil. Wanneer de kopjes rechtop staan, kunnen stof en vuil erin vallen. Als ze omgekeerd staan, kan de opstijgende warme lucht van het espressoapparaat vuil en koffiestof in de kopjes blazen.

Het is aan te raden om de FIFO-methode toe te passen bij het gebruik van de kopjes: First In First Out. Schuif de kopjes die vooraan staan naar je toe en plaats nieuwe aan de achterkant. Het is niet verstandig om een doek over de kopjes te leggen die op het espressoapparaat staan. Hoewel het lijkt alsof dit ze beschermt tegen stof, belemmert het de warmteafvoer van het apparaat, waardoor de kopjes oververhit kunnen raken. Dit kan in extreme gevallen resulteren in verbrande koffie, verbrande vingers bij het aanraken, of dat een gast zich brandt aan de lippen.

Een ervaring horecamedewerker weet dit natuurlijk al, maar toch: houd de vingers weg van het drinkgedeelte van glazen en kopjes. Pak de kopjes daarom niet van het espressoapparaat met de vingers in de kop, maar houd te allen tijde de kop aan het oortje vast, of op z’n minst aan onderkant.

De koppen worden in de haast soms niet mooi recht onder de uitloopjes van de filterdrager geplaatst. Dat kan resulteren in een druiper aan de zijkant van de kop. Dat is niet erg en overkomt de beste. Haal deze wel met een licht vochtig doekje weg voordat de koffie naar een gast gaat.

De espressomachine ontkalken

Water laat kalk (calcium) achter. De hoeveelheid hangt af van de waterhardheid in de regio, de mate waarin het apparaat wordt gebruikt, en of er een filter in het apparaat zit, maar dat er kalk achterblijft in de machine is een feit. Overmatige kalkaanslag kan de levensduur van de machine inkorten en problemen geven bij garantie. Het is daarom aan te raden om ook regelmatig te ontkalken. Het kan zijn dat het koffieapparaat aangeeft wanneer er ontkalkt moet worden, anders is minstens eens per drie maanden een goede vuistregel.

Ontkalken doet u door ontkalkingsmiddel in de juiste verhouding - conform instructies van het gebruikte middel of de fabrikant van de machine - toe te voegen aan het volle waterreservoir. Maak de tank leeg door de machine te laten draaien zonder daarbij koffie te maken. Na dit proces moet er minstens één keer worden doorgespoeld om eventuele resten van het middel te verwijderen.

Wat betreft het te gebruiken ontkalkingsmiddel heeft elke fabrikant daarvoor eigen middeltjes of geeft het advies over wat te gebruiken. Eventueel kan een huis-tuin-en-keukenmiddeltje als citroensap worden gebruikt. Het gebruik van (schoonmaak)azijn wordt ook vaak aangeraden op internet, maar dit zouden wij niet adviseren. Azijn kan (rubberen) delen van de espressomachine aantasten en bovendien de smaak van de koffie beïnvloeden. 

Ons assortiment

Beuk Horeca biedt een groot assortiment aan Koffie-apparatuur. Deze zijn verkrijgbaar in verschillende modellen.

Onze verkoopadviseurs geven u advies op maat. Met onze jarenlange ervaring helpen wij u graag met het kiezen van de juiste apparatuur, zodat u zowel een hoge kwaliteit als een adequate workflow kunt bereiken. Neem contact met ons op. Wij adviseren u graag!