Zo kun je energie besparen in de horeca

Hoe kunnen we energie besparen in de horeca? Dat is waar veel ondernemers naar op zoek zijn. De keuken is de grootste energieverslinder.

Kookapparatuur

Als je kunt overstappen van gas op inductie, is dat een goede stap. Met de huidige hoge energieprijzen bespaar je met een overstap een paar duizend euro per jaar op energie, maar er zitten wel andere haken en ogen én kosten aan zo’n overstap.

Zorg dat elektrische platen en gasbranders niet onnodig aanstaan. Laat medewerkers apparaten niet standaard bij binnenkomst aanzetten, maar pas als ze echt nodig zijn. Daarmee kun je zo’n 10 procent verbruik besparen.

Afzuiging

Zet de keukenafzuiging niet onnodig aan. Het scheelt in elektra en energiekosten. Want voor alle warmte die een afzuigkap wegzuigt, heb je energie nodig om het restaurant te verwarmen. Een afzuiging zuigt namelijk ook de warme lucht uit het restaurant naar buiten in de winter.

Er zijn ook ovens en friteuses met een gesloten systeem. Warmte en vetten walmen dan niet de keuken in, waardoor er geen afzuiginstallatie nodig is.

Een modernere manier van keukenafzuiging is een warmtewisselaar. De warme lucht die naar buiten gaat, verwarmt de koude lucht die wordt aangezogen.

Je kunt de afzuiginstallatie van het fornuis uitrusten met rook- of dampdetectieapparatuur, in combinatie met meet- en regelapparatuur. Hiermee zorg je ervoor dat de afzuiginstallatie niet méér (warme) lucht afvoert dan nodig is.

Verwarming

Als het gaat om energie besparen in de horeca moet je ook voorkomen dat de verwarming onnodig aanstaat. Met behulp van een tijdschakelaar schakelt je verwarming automatisch uit buiten bedrijfstijd. Door op deze tijdschakelaar een weekprogramma in te stellen, stem je de werking van de verwarming optimaal af op de gebruikstijden van je zaak.

En ook al staat het gastvrij om de deuren (met goed weer) open te laten: houd ze dicht. Dat scheelt enorm in verbruik.

Regel temperatuur apart per ruimte. Je kunt de temperatuur van elke ruimte in de zaak apart instellen. Dit kun je doen door per ruimte een regelmogelijkheid op de radiatoren aan te brengen. Zo wordt de temperatuur afgestemd op de warmtebehoefte per ruimte. Je kunt bijvoorbeeld de temperatuur verlagen in ruimtes waar niemand is.

Gebruik een energiezuinige hr-ketel

Een hr-ketel gebruikt minder gas dan een conventionele ketel. Zo kun je 10 tot 15 procent op je gasverbruik besparen. Een hr-ketel met een hr 107-label is aan te raden. Een hr107-ketel wekt warmte energiezuinig op. Een hr-ketel heeft een modulerende brander regeling. De modulerende regeling past het vermogen van de ketel aan de warmtebehoefte aan (een slimme thermostaat).

Als er veel warmte nodig is, werkt de brander voluit. Als de ruimte op temperatuur is, gaat de brander op een lager vermogen werken. De verwarming van de ruimte is op deze manier gelijkmatiger. Het bespaart energie omdat de opstartverliezen in de ketel minder zijn. Ook zorgt de modulerende regeling voor een lagere retourtemperatuur waardoor de warmteterugwinning met condensatie van de rookgassen hoger is. Daarnaast gaat de installatie langer mee, omdat er minder grote temperatuurverschillen zijn.

Modulair verwarmen zorgt ook voor meer comfort. De verwarming bouwt namelijk geleidelijk warmte op en dat scheelt herrie van heet wordende verwarmingsbuizen. Doordat de slimme thermostaat zelflerend is, past hij de verwarming aan op basis van de openingstijden en drukte in de zaak. Een volle zaak hoef je minder hard te verwarmen: we stoten als mensen immers zelf ook warmte uit.

Bediening en inzicht via smartphone

Een ander voordeel is dat je een slimme thermostaat op afstand kunt bedienen met je smartphone. Ben je een keer minder vroeg aanwezig voordat je opengaat, dan kan je thuis of onderweg de verwarming alvast aanzetten. Het is dan meteen comfortabel warm voor je gasten zodra de zaak opengaat.

Ook zorgt een slimme thermostaat voor een goed inzicht van je verbruik. Doordat je ziet waar de pieken in het gasverbruik zitten, kun je effectief en gericht achterhalen wat de oorzaak is, zodat je je gedrag kan aanpassen of bijvoorbeeld isolerende maatregelen kunt nemen.

Salamanders

Salamanders staan vaak uren achter elkaar aan, terwijl de vraag er niet is. Hierdoor is er warmteverlies. Een salamander 1 uur per dag gedurende 5 dagen per week minder aanzetten, levert op jaarbasis een besparing op van €520.

Salamanders met automatische (pan)detectie registreren zelf of er een product onder staat. Als er geen product is, schakelt de grill uit. De grill staat niet onnodig aan. Hierdoor daalt het elektriciteitsverbruik. Ook is er minder vrijkomende warmte. Dit geeft meer comfort.

Verlichting

Ledverlichting: tegenwoordig heb je voor iedere uitdaging op het gebied van licht ook een oplossing met ledverlichting: zo heb je dimbare ledverlichting en vele, warme kleuren. De standaard uitvoering van een ledlamp is binnen een jaar terugverdiend. Voordeel is ook dat je ze minder vaak hoeft te vervangen.

Plaats verlichtingssensoren: er zijn heel veel ruimtes waar vaak het licht brandt, terwijl daar niet constant mensen aanwezig zijn. Denk aan het magazijn, de toiletten en personeelsruimtes. Zo’n sensor is binnen een paar maanden terugverdiend.

Drankenkoeling

De beste manier van koelen tijdens warme dagen, is een dag van tevoren al bepalen wat je voor de volgende dag nodig hebt. Die dagvoorraad wordt in de koelcel gezet en na de nacht kan het worden verplaatst naar de barkoeling. Stel, je zet de drankenkoeling ’s nachts uit met een automatische timer, waardoor deze 10 uur korter per dag aan staat. Dat levert op jaarbasis een besparing op van €364.

Het is belangrijk om jezelf af te vragen of de capaciteit van de koelingen voldoende aansluit op het aanbod gekoelde dranken en etenswaren. Misschien heb je wel extra koelapparatuur nodig in de zomer. Dat kan een waardevolle investering zijn als het je meer omzet oplevert. Na het hoogseizoen maak je de koeling leeg, schoon en haal je de stekker uit het stopcontact, zodat hij geen energie meer verbruikt en geen verborgen kosten maakt.

Terrasverwarming

Een terrasverwarmer kost veel energie. Er zijn ook terrasverwarmers die aanslaan op het moment dat een gast in de buurt gaat zitten. Door een rode gloeibol lijkt het echter alsof de terrasverwarmer constant aanstaat.

Koeling
30 tot 50 procent van het elektriciteitsverbruik gaat op aan koeling. Het maakt niet uit of het gaat om een enkele koelkast onder de bar of een grotere koelcel.

Een veelgemaakte fout is het niet sluiten van de deur van de koeling. Zo gaat er veel kou verloren en het duurt lang voor de koelcel weer op temperatuur is. Door slecht sluitende rubbers ontstaat er ijsvorming en dat kost zo 5 procent meer energie. Controleer jaarlijks de rubbers, maak ze schoon en vervang ze bijtijds.

Omgevingstemperatuur
De grootste uitdaging als het gaat om koeling is de omgevingstemperatuur. Om koeltechniek binnen een ruimte optimaal te laten functioneren, is de omgevingstemperatuur een bepalende factor. Grote apparaten geven veel warmte af. Je kunt deze warmte mechanisch afzuigen. Zo blijft het binnenklimaat stabiel en hoeft de koelinstallatie minder aan te staan. Dat zorgt voor energiebesparing.

1. Isoleer de wanden van de koelcel. De compressor van een koel- of vriescel moet harder werken als de wanden niet voldoende geïsoleerd zijn. Isoleren zorgt voor minder koudeverlies en een lagere belasting van de compressor, en daarmee voor een lager energieverbruik.
2. Pas automatische ontdooiing toe. In een koel- of vriescel of op een koel- of vriesmeubel vriest waterdamp op de verdamper vast. Zo vormt zich een isolerende ijslaag waardoor de verdamper minder goed functioneert. Door toepassing van automatische ontdooiing, blijft het systeem optimaal werken.
3. Hergebruik condensorwarmte. De condensor van de koel- of vriesinstallatie geeft zijn warmte af aan de omgeving. Deze warmte kun je hergebruiken, bijvoorbeeld om tapwater of een volledige ruimte te verwarmen. Dit kan rechtstreeks, maar je kunt ook een tussenmedium gebruiken, zoals een persgasboiler. Let op dat de condensor stofvrij blijft. Bij een grote stofdeken werkt die als isolatie, waardoor het apparaat zijn warmte niet meer kwijt kan en aanzienlijk meer energie gebruikt, maar desondanks vaak ook de temperaturen niet meer haalt. In veel gevallen begeeft de compressor het dan ook.
4. Beperk koudeverlies via leidingen. Een koelinstallatie maakt gebruik van leidingen om koelmiddel te transporteren. Wanneer deze leidingen door verwarmde ruimtes lopen, gaat onderweg koude verloren. Dit verlies is te verminderen door koel- en vriesleidingen en appendages te isoleren.
5. Plaats deurschakeling voor licht in koeling. Bij de aanwezigheid van mensen in een koel- of vriescel gaat het licht aan. Naast licht geven lampen ook warmte af. De warmte van de lampen moet de koel- of vriescel weer wegkoelen. Het uitschakelen van het licht levert een besparing op omdat het licht minder aanstaat en omdat de koelmachine minder hoeft te werken. Het licht schakelt met een deurcontact uit. De deurschakeling is vooral handig bij veel, maar korte aanwezigheid in de koel- of vriescel.
6. Koel energiezuinig met koude buitenlucht. De compressor van een koelinstallatie gebruikt veel elektriciteit. Terwijl deze niet aan hoeft te staan bij een lage buitentemperatuur. Schakel de installatie daarom pas in als de buitentemperatuur boven de 18°C komt.
7. Beperk het aanstaan van de koelpomp. Een koelinstallatie maakt gebruik van een koelpomp. Met een automatische schakeling op de pomp voorkom je dat deze onnodig aanstaat.

Airco of luchtkoeling?

Ook het beheersen van het binnenklimaat komt neer op een goede planning en gedrag. Sommige horecazaken hebben de luxe van een airco. De airco wordt vaak ingesteld op 23 of 24C˚. Dat ga je nooit halen als het buiten meer dan 30 graden is. Het beste, en ook het meest aangename, is een ingestelde temperatuur van een paar graden lager dan buiten. Gasten die van buiten naar binnen komen, hebben op die manier toch een koele ervaring. Het moet ook niet te koud zijn. Het is zomer, de warmte hoort er ook gewoon bij.

Een goed advies is om eerst de ramen, deuren, schuifpuien en alles wat open kan, tegenover elkaar open te zetten. Dan krijg je windbeweging, dat geeft ook verkoeling. Het is schijn, maar het is voordeliger dan de airco aanzetten. Doe dit ook vooral ’s ochtends, net als thuis: even door laten waaien en alles weer sluiten voor de middag om de warmte weg te houden. Zo houd je het pand het langst koel en het kost je niets. Als je zonwering hebt, maak daar dan zoveel mogelijk gebruik van. Het houdt heel veel warmte tegen.

Vaatwassers

Moderne vaatwassers zijn al energiezuinig. Ze hebben vaak een slim oog dat vuil registreert, een programma dat zich automatisch aanpast, een condenskap met warmteterugwinning of een speciaal zeefsysteem voor resten. Je zou een hotfill vaatwas- of wasmachine kunnen overwegen. Deze worden aangesloten op de warmwaterleiding. Dat is energiezuiniger. Als je een oud beestje in de keuken hebt staan, dan is het zeker ook interessant om deze te vervangen.